Anamur-Bozyazı kapalı devre sulama sistemi…

Yıllar önce, Nazilli Öğretmen Lisesinde öğrenim görürken, okul
kütüphanesine ve kitaplara karşı aşırı bir ilgim vardı. Dersler
bittikten sonra veya tatil günlerinde okul arkadaşlarımız çarşıya
çıkar, kaçak köçek kahvelere gidip oyun oynarlarken, kütüphanede vakit
geçirmek tercih ederdim. Çeşitli türdeki kitapları karıştırmak, oturup
bir kısmını okumak hoşuma giderdi. Bunun faydasını ileriki zamanlarda
çok gördük.

İlk makale denemelerimiz de o tarihlerde, okul duvar gazetelerine
yazdığımız yazılarla başlar. Roman, hikâye ve deneme türlerindeki
çalışmalarımızı bir deftere kurşun kalemle yazıyor, düzeltmek
istediğimiz yerleri silip yeniden yazıyorduk.

İlk romanımızı yine öğretmen lisesi son sınıfında iken yazıp, bir
arkadaşımıza daktilo yaptırmıştık. Daha sonra Konya’da bir yayınevi
tarafından yayınlanıp dağıtımı gerçekleştirildi. Daha sonra yüksel
okulda iken hikâye, deneme ve roman türünde çalışmalarımız devam etti.
Ancak yayınlanma durumu olmadı. Belki yüksek okuldan sonra Ankara’da
kalsaydık durum daha farklı olabilirdi.

Kütüphanede bir kitaptan öbürüne gidiş gelişmelerimiz sırasında
Rahmetli Hamdi Mert tarafından yazılmış “Bizi Yaşatanlar” adlı roman
dikkatimi çekmişti. Romanda ağırlıklı olarak o vakitler küçük bir köy
olan Bozyazı’nın gelişmesi, kalkınması için yapılan fedakârlıklar,
çalışma ve gayretler anlatılıyordu.

Bir süre önce görüştüğümüz bir dostumuz, Anamur’da ilk sulama
kanalının, yüz-yüzelli yıl önce Rum Beyleri tarafından yaptırıldığını,
hatta bu beylerden birinin mezarının, Köprübaşı köyündeki eski köprü
yakınlarında olduğunu söylemişti.

Tam bu noktada bir ekleme daha yapalım.

Anamur şehir merkezinde şimdilerde trafiğe kapatılan ve belediye
meclisi tarafından adı “Muşrup Sanat Sokağı” olarak değiştirilen
Bankalar Caddesinde eski kaymakamlık binasının yerinde 1930’lara kadar
Rumlara ait bir kilise varmış. Kilisenin önündeki kutsal sayılan su,
zaman zaman tartışmalara konu olmuş, arada çetin kavgalar yaşanmış.

Şimdiki Ziraat Bankasının altındaki Saray Mahallesinde Rumlar
yaşarmış. Lozan Antlaşmasındaki mübadele maddeleri nedeniyle Rumlar ve
Ermeniler Anamur’dan ayrılmış, yerlerine gerek göçlerle, gerekse
dağlık köylerden veya başka kentlerden gelip yerleşenler evlerin ve
bahçelerin yeni sahipleri olmuş.

   Anamur ve Bozyazı’nın hayat tarzındaki değişiklikler sulama
kanallarının devreye girmesiyle başlar.  Ancak asıl gelişme beton
kanal sistemlerinin, bundan altmış yıl önce hizmete girmesiyle
hızlanır. Anamur ve Bozyazı’da kullanılmaya başlanan beton sulama
kanal ve kanaletlerin geçtiği yerler hızla değişmeye ve gelişmeye
başlarken; su sıkıntısı çeken köyler, araziler, gözden düşmüş,
tenhalaşmış ve boşalmışlardır.

Anamur ve Bozyazı’nın gelir seviyesinin yüksek olmasından söz edilir.
Bu durum biraz da suyun, iklim şartlarının ve coğrafi konumun
sağladığı avantajlardır. Aslında Anamur ve çevresi turizm açısından da
çok önemli potansiyele sahiptir. Nedense doksanlı yıllardan itibaren
tercih, başta muz ve çilek olmak üzere turfanda meyve ve sebze
üretiminden yana kullanılmıştır. O nedenle Anamur, Bozyazı ve çevresi
için sulama sistemlerinin önemi büyüktür.

Anamur ve Bozyazı’da DSİ tarafından yapılan sulama kanalları sulama
birlikleri tarafından işletilmekte ve her yıl kırılan, dökülen,
yıkılan bölümlerinin tamiri için büyük masraflar gerekmektedir. Belki
birkaç senenin masrafları ile kapalı devre sulama sistemini tesis
etmek bile mümkün olabilir. Elbette mevcut sulama kanallarının
işletilmesi ve yeni tesis edilecek kapalı devre su sisteminin
vatandaşa belli bir külfeti olacak. Bağında bahçesinde, tarlasında
suyu kullananlar belli bir bedel ödeyecek.

Bu durum ileride nasıl bir sonuca doğru gidecek şimdiden kestirmek çok
zor. Ancak büyük, küçük bütün su kaynaklarının özelleştirilerek,
şirketlerin ticari malı haline gelmesi mümkündür. İşte asıl kıyamet o
zaman kopacak, su kavgaları yaşanmaya başlanacaktır. Bilim adamları
bundan sonraki savaşların su yüzünden çıkacağını yazıp çiziyorlar.

Bundan önce yayınlanan yazılarımızda Anamur ve Bozyazı için kapalı
devre sulama sisteminin gereğinden söz etmiştik. Alaköprü Barajında
toplanan su nihayet Kıbrıs’a ulaştı. Fakat bunca büyük masraf ve
emekle Kıbrıs’a ulaşan su, içme suyu ve tarımsal sulamada kullanılması
için gereken tesisler tamamlanmayınca öylece kaldı. Kullanılamıyor.

Geçtiğimiz günlerde Alaköprü Barajı Anamur Sulama Sistemi ile ilgili
çok önemli gelişmeler oldu. 10 Haziran 2016 tarihinde sulama
sisteminde kullanılacak boruların temini ihalesini kazanan
şirketlerle, DSİ arasında sözleşme imzalandı. Bundan sonraki aşama
Genel Yapı – Abu İnşaat tarafından boruların döşenmesi ve sistemin
devreye girmesi olacak. Şirketlerin yakın zamanda çalışmalara
başlayacağı ifade ediliyor. Projenin ne zaman tamamlanacağı konusunda
bir şey söylemeyelim.  Ama sözleşmelerin yapılması, şantiye kurma
çalışmaları bile önemli bir adım sayılır.